Kazimierz.com
Dziś jest
Podyskutuj na
Facebooku

























Kazimierz.com  >  Komentarze

16 / 2 / 2005

O kościele św. Jakuba

Czyli miejscu planowanej przez Miasto inwestycji na bulwarze Inflanckim




fragment panoramy Krakowa z Civitates orbis terrarum z ok. 1605 roku przedstawiający fragment Kazimierza z kościołem św. Stanisława na Skałce, bramą Skawińską z murami obronnymi i mostem na Wiśle oraz z kościołem św. Jakuba
udostępniony przez Obywatelski Komitet Ratowania Krakowa
www.free.ngo.pl/okrk

Historia tego miejsca spisana za amatorem historii z Kazimierza i lokalnym patriotą Leszkiem Wojciechem Nalepą

Kościół wzniesiono na skalistym wzniesieniu w zakolu Wisły jako fundację prywatną Strzemieńczyków (nieopodal ich dworu), jak większość kościołów w okresie rozbicia dzielnicowego. Powstał na fundamentach kaplicy pw Św. Doroty. Prawo Patronatu przysługiwało możnej rycerskiej rodzinie pieczętującej się herbem Strzemię, stąd Strzemieńczyk.
Pierwsze wzmianki o kościele w dokumencie z 1313 r., który to poświadczał, że kościół ten stanowił bardzo rozległą parafię:
- część rynku zwanego Wolnica
- ulica Piekarska i Podbrzezie
- wsie: Wróblowice, Kurdwanów, Wola Duchacka, Jugowice, Rząska Północna, Bojek, Swoszowice, Płaszów, Prokocim i Łagiewniki.

Przy kościele działało Bractwo Ubogich wspomniane w dokumentach z 1484 roku. Zajmował się tym bractwem kapelan Zorian mieszkający jako emeryt w budynkach plebańskich. Przed śmiercią zapisał Bractwu swój niemały majątek pod warunkiem, że zostanie pochowany na dziedzińcu przykościelnym pod dębem i tak się stało. Później powstał tam cmentarz przykościelny, a z czasem parafialny.

Po śmierci Zoriana Bractwem Ubogich opiekował się Stanisz z Morawicy spokrewniony z rodziną biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego. Oleśnicki opracował dokument dotyczący świętości miejsca kościoła Św. Jakuba, a papież wydał nawet bullę zabraniającą miastu Kazimierz do wtrącania się w życie kościoła.

Kościół zburzono w 1787 roku, mimo, że był w dobrym stanie a i jego fundusze były zasobne, ulokowane na wsiach Rząska, Raciborowice i na wielu kamienicach miasta Krakowa, Kazimierza i Sandomierza. Ale tak zarządził ksiądz Prymas Michał Poniatowski - rodzony brat króla Stanisława Augusta. Jak twierdził prof. Karol Estrejcher, to właśnie z powodu zniszczenia wielu kościołów i klasztorów w Krakowie i to zupełnie niepotrzebnie - zgodnie z przepowiednią - ksiądz Prymas zakończył życie samobójstwem. Inne źródła podają, że kiedy przystąpiono w Warszawie do wieszania targowiczan, król posłał bratu truciznę, by ten uniknął szubienicy. Anonimowy wierszyk tak skwitował ten wypadek: "a ksiądz Prymas zwąchał linę, wolał proszek, niż drabinę". Pogrzeb natomiast miał Prymas Michał Poniatowski nader okazały, jak przystało na Prymasa.

Po zburzeniu kościoła pozostawiono kilka budynków klasztornych i gospodarczych, z których do lat 70-tych XX wieku pozostał folwark żywnościowy. Ponieważ kościółek stał na wapiennej skale, na jego miejscu utworzono wapiennik, który spowodował wyeksploatowanie skały. Właścicielem wapiennika był niejaki Krajewski. Mieszkająca w dzisiejszej ulicy Piekarskiej, słynna wówczas wieszczka Juraszka przepowiedziała Krajewskiemu i następnym właścicielom:
"cokolwiek zbudujecie na tej poświęconej ziemi - wszystko runąć musi" i rzeczywiście Krajewskiemu nie wiodło się, pozostała po nim tylko przez pewien czas istniejąca nazwa "Na Krajewskim".

czytaj więcej...




Blog

Posłuchaj mp3

Karol


Serwisy specjalne

 

 

 

 

 

 

Jerzy Panek

Nasze miasto, tamte czasy

Kazimierska architektura w malarstwie

Kazimierz Machowina

Artykuły (archiwum)

Bulwary pod zabudowę

Plac Nowy - jaki będzie?

Plac Wolnica - konkurs

Mój Kazimierz

Słowniczek pojęć spotykanych często na Kazimierzu

Krwawa linia

Linki

Dzielnicowi patrioci

Centrum Badań Holokaustu

Galeria Otwarta Pracownia (www.otwartapracownia.com)

Galeria Szalom (www.galeriaszalom.com)

krakoff.info (www.krakoff.info)

e-krakow (www.e-krakow.com)

Krakowskie knajpy (www.knajpy.krakow.pl)

Galeria Raven (www.raven.krakow.pl)


:: cofnij :: do góry ::
(c) 2002-2004 by Stowarzyszenie Twórców Kazimierz.com
Stronę zaprogramowali
mtq & mikolaj
Kopiowanie i wykorzystywanie materiałów z witryny bez zgody autorów zabronione